PRO-GEN uitvoer

Jan III van WAESBERGHE (Jan / Jehan), algemene stadsontvanger der stad Gent, deken der metselnering, geboren 1484, overleden op 18‑10‑1539 te Gent, **
zoon van Gilles van WAESBERGHE en Catherine van de VELDE

Loopbaan in het ambacht der metsers en steenhouwers en in het Gentse stadsbestuur:

sept 1506-sept 1507: 4e gezworene / sept 1517-sept 1518 : 4e gezworene
sept 1519-sept 1520: deken / sept 1522-sept 1523 : deken
sept 1531-sept 1532: deken / sept 1532-sept 1533 : deken
sept 1533-sept 1534: deken / sept 1535-sept 1536 : deken
en volgende loopbaan in het stadsbestuur
aug 1519-aug 1520 : collatieheer / aug 1522-aug 1523: collatieheer
aug 1531-aug 1532 : collatieheer / aug 1532-aug 1534: collatieheer
aug 1534-aug 1534 : collatieheer / aug 1535-aug 1536 :collatieheer
aug 1534-aug 1535 : 11e schepen van Gedele
aug 1536-aug 1537 : 9e schepen van Gedele
aug 1537)aug 1538 : 1e tresuarier ( schatbewaarder)

Jan van Waesberghe was ook in de periode 1533-34 armenmeester van de Gentse St Niklaaskerk.

Bouwmeester Jan van Waesberghe wordt in een verhalende bron uit ca 1540-1541 door een Rijsels tijdgenoot omschreven als een 'homme ancien et ung bon riche et honneste bourgois de la Ville en als ' homme assez prudent et de bon agige ( LP; Gachard, relation des troubles sous Charles Quint, p. 16 ). Met andere woorden als een man van leeftijd, als een welgesteld en eerlijk burger van de stad tezelfder tijd als een voorzichtig en verstandig man.

SAG fonds de Surmont nr8 / généalogie van Waesberghe blz 3
" Jean de Waesberghe, échevin de Gand en 1533 =36, tué par les rebelles épouse Catherine de Huffelghem, dite de Rijcke, laquelle se remaria à Louis Bette, 1e échevin de Gand. elle porte de gueulles à trois lions d'argent, il fut échevin de Gand 1536, trésorier 1531, fut mis en torture et prison par les rebelles et mourut 18 8bre 1538, alië 1539.".

uit: Priorschap van Lauwerensche van Waesberghe
G.De Vos, pastoor van Scheldewindeke, Geraardsbergen, bij Van Nieuwenhuyse, drukker-uitgever 1903- vernieuwde uitgave 1991
"...In eenen opdrachtsbrief met welcken Jan van Waesberghe zijnen boek op de geschiedenis van Geertsbergen aanvangt, spreekt hij van eenen Joannes van Waesberghe, zijnen grootvader (nota Lorette = zijn overgrootvader!) , schatbewaarder der stad Gent, die aldaar in 1539 door de Calvinisten voor het geloof en den koning, levend en langzaam wierd verbrand ( lento igne) (nota Lorette - dit was Arnoud!
1
1499 Metser en steenhouwers
Jan van Waesberghe: L ( leerling) in 1499 nr 324
gezel 1507-17 / D (deken ) 1519
Van waesberghe hannekin fs Gillis MK = vrije meesterskind in 1487 4 jaar

1520 het stadhuis van Gent door dr. Frieda van Tyghem 1978 deel 1 blz 210
1520 item de cost van Jan van Waesberghe vander leveringhe van avennes en orduunsteen, bedraegth 5 lb 16 s 5 f gr.
ibid blz 232 jaar 1533-34
Item betaelt Jan van Waesberghe, de somme van 31 s. 2d. gr. ter causen ende over tvuldoen vander leveringhe vanden zaercken by hem ten behouve deser stede ghelevert, naer tvercaleys vander ordonnancie 31s 2d gr.

1524 Sag Gent reg van de Keure 301/80 folio 92r akte 22-12-1524
Arent Azaert, Pieter van Ghelder, JAN VAN WAESBERGHE fs Gillis ende Margriete Schoomans, weduwe van Christiaan van Waesberghe ../..

SAG reeks 303 (vrij huis vrij erf), nr 1 f°21v°, 16 februari 1530 (1531 n.s.)
Gillis van Waesbeerghe vercocht Jan zijnen zoone zijn helftscheede van eenen huuse ende stede met alle ghelaghen, plaetsen, achterhuuse ende aysementen, huus vrij huus vrij erfve inde CATTELEEN straete de keeercke van STe Niclaus daer neffens ghehuyst ende Jan Huughelbeke an d'ander zijde, belast met vier scellinc groot tsrs eerfelic sourente. Coop omme de somme van 37 lb gr Vlaemscher munten ghereede pennynghen.. Actum 26 sprocle 1530 "

uit: Gentenaars en Stropdragers. Johan Decavele Gent 1995 (DSMG) blz 17
"In een versterkte en overwelfde zaal, het 'secreet', werden de privileges bewaard: de voorrechten en vrijheden die de stad in de loop der tijden had afgedwongen van de graven van Vlaanderen in ruil voor hulp en financiële bijdragen, de zogenaamde 'beden'. Deze kostbare documenten lagen opgeborgen in een ijzeren koffer, beveiligd met drie sloten. Afgevaardigden van de Drie Leden waar het stadsbestuur was ingedeeld, namelijk de poorters; de wevers en de kleinere ambachtsgilden, beschikten elk over één sleutel. Dat het bezit van zo'n sleutel niet steeds zonder gevaren was, ondervond Lieven Pien. De man was deken van de kleine ambachtsgilden in 1537, toen de eerste tekenen van rebellie zich aankondigden. Men ging in het belfort op zoek naar een aloud charter waarin de zelfstandigheid van de stad bevestigd werd. Volksredenaars bewierpen zich namelijk op de zogenoemde 'koop van Vlaanderen'. In een ver verleden, zo luidde de legende, had een graaf van Vlaanderen ooit eens zijn graafschap verspeeld in een dobbelspel met de graaf van Holland. Alleen de Gentenaars waren toen met geld ter hulp gekomen. Ze hadden als tegenprestatie bedongen dat de graaf aan Gent alleen nog belastingen mocht opleggen als de stad daar uitdrukkelijk mee instemde. Natuurlijk hechtte de nerveuze massa geloof aan zulk een verhaal. Hoe men ook schreeuwde, niemand wist het charter van de 'koop van Vlaanderen' te voorschijn te halen. Tot men van sleutels sprak, als vanzelf het woord diefstal viel, en men de schuldigen zocht. De reeds genoemde Lieven Pien, een grijsaard van 75 jaar, werd de grote zondebok. Zijn lot was beklagenswaardig. Na gruwelijke folteringen werd de man in een draagstoel naar het schavot op het Sint Veerleplein gedragen en onthoofd. ../..".

uit: Keizer tussen stropdragers, Karel V 1500-1558, Johan Decavele
blz 161.
" Op aandringen van de kleine neringen arresteerde hoogbaljuw Frans van der Gracht op 19 augustus Lieven Pien, overdeken van de kleine neringen in 1536-1537 en van beroep hostelier ' in de Clocke' op het Goudenleeuwplein. Men trof de 75-jarige grijsaard aan voor zijn deur. Nog dezelfde dag werd ook oud-schepen Jan van Waesberghe gevangen genomen. Reynier van Huffelghem, deken van de weverij in 1536-1537 en momenteel schepen, die naar Brussel was gevlucht, wou men daar arresteren. Maar de stad Brussel weigerde hem aan Gent uit te leveren. .../..
blz 164 :
Voor schepenen en ambachten werd een nieuwe eed geëist, waarin geen melding meer gemaakt werd van de Vrede van Cadzand. Verder werd beslist de gevangen schepenen Jan van Waesberghe, Lieven Lammens, Lieven Donaes en Joos Seys aan tortuur te onderwerpen, al de stadssergeanten uit hun ambt te ontzetten en andere in de plaats te benoemen, en nieuwe artillerie en munitie aan te schaffen. ../..
blz 169
" naar aanleiding van het overlijden van oud-schepen Jan van Waesberghe in de stadsgevangenis ( het Sauselet ) ....

Dambruyn pg 10
" Bouwmeeser Jan van Waesberghe wordt in een verhalende bron uit ca 1540-1541 door een Rijsels tijdgenoot omschreven als een 'homme anchien et ung bon riche et honneste bourgois de la ville " en als ' homme assez prudent et bon eaige . (I.P. Gachard, relation des troubles sous Charles Quint, p 16) Met andere woorden als een man op leeftijd, als een welgesteld en eerlijk burger van de stad en als een voorzichtig en verstandig man. Conclusie : deze tijdgenoot hangt een positief beeld op van Jan van Waesberghe.
Dambruyn pg 12 bovenaan
"Hij ( Jan van Waesberghe) werd ondervraagd over zijn poging tot vluchten. Hij verklaart dat hij niet de intentie had om de stad te ontvluchten, maar zich enkel naar het huis van weduwe Jacob Parmentier wou begeven( de Potter, chronijke p 92) ( Gachard, Relation, p. XLVII)
nota Lorette: wed Jacob Parmentier was zijn tante !!

Het huwelijk wordt bevestigd door :
SAG 303 nr 3 (1553-69) f°37 v° it 2 (1555-56) 3 juli 1556"
Mr. Gillis van Waesberghe pbr, mr Renaut en Lieven vW over hemlieden. Fr.S. Heuribloc Mich.I vander Hofstadt heere v(?) Bornival Willememe en Renier ter causen v heurl gheslsnede metsgr Tom s Heclinc voogt v Joos, meester Jan, jonkvr en Pierinne en Marie v Waesberghe wijlen Jans kinderen by jo e Kath e v Huffelghem tsjhoyr vanderselve jo e verclaersen dat naerdien wijlen Loijs Bets die naer afvinchede v Jan VW gehuwd is met Kathe verkochte in zijnen leven Jan van de Straten fs Joos de twee deelen van een huus en stede inde Cataloeye staete de keerke v Ste Niclaus a.e.z. en Jan rogier an d re z met 4 s eerl ten profiit v Ste Jacobs aultaer ofte de Quotidiane v OLV Keerke of Ste Pieters voor 3 lb s gr ts eerlf losrente den penninc 16e. En hij Lowijs noch an Kath e naer zijnder afflinghede danof gheene affectuele traditie ghedaen hadde ... en Kathe had recht op 1/3 deel want vuijtcope van de hoyrs v jo Marie de Baenst eerste gheselsnede van Jan Bets fs Loijs, die tweede stake was inde versterfte van zijn vader enz..

Zoon van "Meester" Gillis van WAESBERGHE (van Waesbeerghe) (zie 8105) en Jonkvrouw Cathelijne (Van De Velde) van OVERVELDE of OVERTVELT (Catharina) (zie 5114).
Gehuwd voor de kerk ca 1515 met Kathelijne (Catherine) van HUFFELGHEM DIT de RIJCKE (zie 3528). Hadden volgens familie dokumenten 13 kinderen. (oude rol + doc. Sag Familiedocumenten nr. 6517).

Uit dit huwelijk: 13 kinderen.